Kıbrıs Amber

Kıbrıs Amber Türkiye adına Sözleşme 2004 yılı Nisan ayında Sağlık Bakanı tarafından
imzalanmış, aynı yılın Kasım ayında da TBMM tarafından (43. ülke olarak) kabul
edilmiştir. Sonuç olarak 2003 yılı Mayıs ayında ek olarak

DSÖ Genel Kurulunda kabul edilmiş
yürürlüğe girmiştir.

ilgili bütün konulara işaret etmektedir. Onbir
bölüm altında toplam olarak 38 maddeden oluşan Sözleşme’nin tütün kontrolüne

Kıbrıs Amber toplam 10 madde şeklinde ifade
edilmektedir.

Bu 10 madde ülkelerin Tütün Kontrolü Eylem Planı yapmaları bakımından yol gösterici rehber niteliğindedir ve çok sayıda ülke bu kapsamda Eylem Planı
yapmıştır. Tütün Kontrolü Eylem Planında yer alan başlıklar şu şekildedir:
A- Tütüne talebi azaltmaya yönelik önlemler
A.1. Halkı bilgilendirme, bilinçlendirme ve eğitim
A.2. Sigarayı bırakma
A.3. Fiyat ve vergilendirme
A.4. Sigara dumanından pasif etkilenimin önlenmesi
Şekil 2: Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, 2003.
K 4 Nazmi Bilir daha sonra
A.5. Tütün ürünleri ile ilgili reklam, promosyon ve sponsorluk
A.6. Ürün kontrolü ve tüketicinin bilgilendirilmesi
B- Tütün arzını azaltmaya yönelik önlemler
B.1. Tütün ürünlerinin yasa dışı ticareti
B.2. Gençlerin ulaşabilirliği
B.3. Tütün üretimi ve alternatif tarım politikaları
C- İzleme ve değerlendirme

Kıbrıs Amber hakkın da


Çerçeve Sözleşmenin çeşitli maddelerinde Eylem Planındaki konularla ilgili açıklayıcı ve yol gösterici bilgiler yer almaktadır.

Maddesinde açıklanmaktadır. Bu maddede
sigaranın bırakılması ile ilgili kapsamlı rehberlerin hazırlanması ve sigara içilmesinin
olumsuz sonuçları ile sigarayı bırakmanın yararları gibi bu sayede

bilgilerin toplumda yaygınlaştırılması, sigara bırakma ile igili danışma ve tedavi merkezlerinin oluşturulması, sigara

İqos Sözlük
İqos Sözlük


ilgili bilgilerin de toplumun bilgisine sunulması şeklinde açıklamalar yer almaktadır.
B.2. Maddesinde yer alan gençlerin ulaşabilirliği

ile ilgili olarak da Sözleşmenin 16.
Maddesinde, belirli yaşın altındaki çocuk ve gençlere ve daha sonra ise

tütün ürünleri satışının yasak ek olarak
olduğunun ulusal mevzuatta belirtilmesi, bu konudaki kuralların tütün ürünü satış
noktalarında yer alması ve gerektiğinde satıcının, sigara satın almak isteyen kişinin
yaşını belgelemesini istemesi, bu konudaki

kuralların ihlali durumunda uygulanacak
yaptırımların da ilgili mevzuatta belirtilmesi gibi hususlara işaret edilmektedir.
Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesinin

yürürlüğe girmesinden 5 yıl sonra Dünya
Sağlık Örgütü 2008 yılında, tütün kontrolü

Kıbrıs Amber

konusunda etkili olduğu kanıtlanmış
olan ilkelerden oluşan bir paket hazırladı ve bu paketi MPOWER adı ile yayınladı (4).
MPOWER sözcüğü tütün kontrolünde

etkili olduğu kanıtlanmış bu sayede ise

olan ilkelerin ifadelerinin ilk harflerinden oluşan bir akronimdir. Bu ilkeler şu şekildedir:

Bu ilk tütün kontrolü kanunu ile Türkiye’de tütün ürünleri reklamları ile çocuklara
sigara satışı yasaklandı, toplu taşıma araçları ile eğitim ve

sağlık kurumları ve diğer herşeyden önce

tütün
ürünleri paketleri üzerine sağlık uyarısı yazılmaya başladı,

ayrıca bütün televizyon kanallarına tütün ürünü kullanımının zararları

konusunda eğitici yayın yapılması görevi
verildi. Çeşitli ülkelerde tütün kullanımının azaltılmasına yönelik bu tür uygulamalar
yapılırken kimi ülkelerde bu yönde bir çaba olmadı.

Bunun üzerine Dünya Sağlık ve
Örgütü 2001 yılında bütün ülkelerde tütün kontrolü çalışmalarına destek sağlamak
amacı ile çalışmalar başlattı.

Uzun süren tartışmalar sonunda Dünya Sağlık Örgütü,
tarihinde ilk kez olmak üzere tütün kontrolü konusunda ile

uluslararası olarak bir düzenleme
yaptı. Bu şekilde Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi ile

(Framework Convention on
Tobacco Control) 2003 ylındaki DSÖ Genel Kurulu toplantısında

üye ülkelerin oy
birliği ile kabul edildi (Şekil 2) (3). daha sonra
Uluslararası bir Sözleşmenin üye ülkeler tarafından benimsenmesi

iki aşamada
olmaktadır. İlk aşama olarak ülke adına yetkili bir kişi (ilgili Bakan veya Başbakan)
tarafından Sözleşme metninin imzalanması,

ikinci aşama olarak da Sözleşme metninin ülke Parlamentosunda

kabul edilmesi gerekmektedir. Sözleşme, 40 üye ülkenin ve ayrıca

Türkiye adına Sözleşme 2004 yılı Nisan ayında Sağlık Bakanı tarafından
imzalanmış, aynı yılın Kasım ayında da TBMM tarafından dahası

(43. ülke olarak) kabul
edilmiştir. Sonuç olarak 2003 yılı Mayıs ayında DSÖ Genel Kurulunda kabul edilmiş
olan Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi 2005 yılı ek olarak

Şubat ayında uluslararası alanda
yürürlüğe girmiştir.
Tütün kontrolü konusunda üye ülkelere yol gösterici bir rehber niteliğinde olan
Çerçeve Sözleşme, tütün kontrolü ile bu sayede

Kıbrıs Amber hakkın da

ilgili bütün konulara işaret etmektedir. Onbir ilk olarak
bölüm altında toplam olarak 38 maddeden oluşan Sözleşme’nin tütün kontrolüne
yönelik maddeleri esas olarak üç ana başlık altında toplam

10 madde şeklinde ifade ikinci olarak
edilmektedir. Bu 10 madde ülkelerin Tütün Kontrolü Eylem Planı

yapmaları bakımından yol gösterici rehber niteliğindedir ve

çok sayıda ülke bu kapsamda Eylem Planı 3. oalarak ve son olarak
yapmıştır. Tütün Kontrolü Eylem Planında yer alan başlıklar şu şekildedir:
A- Tütüne talebi azaltmaya yönelik önlemler
A.1. Halkı bilgilendirme, bilinçlendirme ve eğitim
A.2. Sigarayı bırakma
A.3. Fiyat ve vergilendirme
A.4. Sigara dumanından pasif etkilenimin önlenmesi
Şekil 2: Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, 2003.
K 4 Nazmi Bilir
A.5. Tütün ürünleri ile ilgili reklam, promosyon ve sponsorluk
A.6. Ürün kontrolü ve tüketicinin bilgilendirilmesi
B- Tütün arzını azaltmaya yönelik önlemler
B.1. Tütün ürünlerinin yasa dışı ticareti
B.2. Gençlerin ulaşabilirliği
B.3. Tütün üretimi ve alternatif tarım politikaları
C- İzleme ve değerlendirme
Çerçeve Sözleşmenin çeşitli maddelerinde

Eylem Planındaki konularla ilgili açıklayıcı ve yol gösterici bilgiler yer almaktadır. ve

14. Maddesinde açıklanmaktadır. Bu maddede
sigaranın bırakılması ile ilgili kapsamlı rehberlerin hazırlanması ve sigara içilmesinin
olumsuz sonuçları ile sigarayı bırakmanın

yararları gibi bilgilerin dahası en önem verilmesi gerek ise bu durum da

toplumda yaygınlaştırılması, sigara bırakma ile igili danışma ve

tedavi merkezlerinin oluşturulması, sigara yı birşekil de

sigarayı bırakmak isteyenlerin bu ilaçlara ve olanaklara

ulaşabilir olmasının sağlanması, ilaçlarla ek olarak
ilgili bilgilerin de en önemli nokta ise

toplumun bilgisine sunulması şeklinde açıklamalar yer almaktadır.
B.2. Maddesinde yer alan gençlerin ulaşabilirliği ile

ilgili olarak da Sözleşmenin 16. dahası
Maddesinde, belirli yaşın altındaki çocuk

ve gençlere tütün ürünleri satışının yasak
olduğunun ulusal mevzuatta belirtilmesi, bu konudaki kuralların tütün ürünü satış
noktalarında yer alması ve

gerektiğinde satıcının, bu sayede

sigara satın almak isteyen kişinin
yaşını belgelemesini istemesi, bu konudaki kuralların ihlali

durumunda uygulanacak ve ilaveten
yaptırımların da ilgili mevzuatta belirtilmesi gibi

hususlara işaret edilmektedir.
Sağlık Örgütü 2008 yılında, herşey ile birlikte

tütün kontrolü konusunda etkili olduğu kanıtlanmış
olan ilkelerden oluşan bir paket hazırladı ve bu paketi MPOWER adı ile yayınladı (4).
MPOWER sözcüğü tütün kontrolünde etkili olduğu kanıtlanmış olan

ilkelerin ifadelerinin ilk harflerinden oluşan bir akronimdir. Bu ilkeler şu şekildedir:

https://buharturkey.com

www.buharturkey.com